BÜYÜKKIŞLA
Paşa Dağı’nın (1288 m) güney yamacında bulunan Büyükkışla, Ankara-Şereflikoçhisar karayoluna 5 km. mesafede, ilçeye 41 km. uzaklıktadır.
Geniş araziye sahip Şanlıkışla, Acıöz, Büyükdamlacık, Yusufkuyusu, Küçükdamlacık, Odunboğazı, Eğribasan (Balâ), Suyugüzel (Balâ), Köşker (Kulu-Konya), Doğankaya, Akarca ve Akin mahalleleriyle komşudur. Büyükkışla’nın “Faikbey” ve “Aksoylar” adında iki ayrı yerleşme birimi vardır. Paşa dağı yamaçlarından beslenen Yayla dere ve Kınkırga deresinin birleştiği çatakta bulunan Büyükkışla yerleşmesinin güneyinden Ankara-Niğde
karayolu ile Eski Ankara Caddesi geçmektedir. Arazisi kuzeyde Paşa Dağı, güneyde Ankara-Aksaray karayolu ve güneydoğuda Tuz Gölü sahiline kadar uzanır. Şimşek tepe (1082 m), Dana tepe (1269 m), Kurlay tepe (1261
m), Yaylaüstü tepe (1278 m), Aliağayayla, Hayratpınarı, Dikilitaş, Beyaztaş, Aboçayırı, Bağyeri, Haydarpınarı ve Hasanınkuyu bölgede bulunan mevkilerdir. Ayrıca işletmeye açılmış kireçtaşı ocakları görülür.

Antik Çağlar’da iskan gören bölgede “Veliyurdu Höyük” ve Harmanyeri arkeolojik alanı bulunmaktadır. Osmanlı Arşiv belgelerine göre 1890’lı yıllarda Kanlıkışla (Şanlıkışla) ve Büyükkışla ahalisi, hayvanlarını otlatmak için o
dönem mir-i arazi yani devlet hazinesi olan araziye izinsiz olarak haneler inşa ederek yerleşir. Bu durumun tespitinden sonra “Karye-i Cedid” yani Yeniköy adında yeni bir yerleşme tüzel kişilik kazanır. 27 Nisan 1901 tarihli belge:
“Konya’nın Koçhisar kazasına tabi Kanlıkışla ve Büyükkışla ahalisinden bazılarının yerleştikleri arazi-i emiriyenin icare-i zemine rabtıyla bir karye olarak idaresi ve Karye-i Cedid namıyla isimlendirilmesi (Harbiye, Maliye, Dahiliye,
Defter-i Hakani).” Bu yeni kurulan köy “Yusufkuyusu”dur. Büyükkışla’dan Haydar oğlu Mevlüt 1915 Çanakkale Muharebelerinde şehit olmuştur. 1871 yılında Konya Sancağı Esbkeşan kazâsına bağlı olan Büyükkışla
köyü, 190 hane ve 500 nüfusludur. 1896 yılında Konya Sancağı Koçhisar kazâsına bağlanan Büyükdamlacık köyünde 53 hane ve 390 nüfus kayıtlıdır. 1946 yılında Büyükkışla Tarım Kredi Kooperatifi kurulmuştur. 1973 yılında 1065 nüfuslu olan Büyükkışla, 2019 yılında 412 nüfusa düşmüştür